7 thg 7 2025
Nhắc đến ca cao Việt Nam, không ít người ngỡ ngàng khi biết cách đây hơn 10 năm, diện tích trồng ca cao đã từng chạm mốc gần 26.000 ha, nhưng rồi giảm tới 90% kể từ 2012 và chỉ còn hơn 2.000 ha.
Việt Nam là nước thứ hai trên thế giới về xuất khẩu gạo, chỉ đứng sau Ấn Độ. Những nông sản quan trọng khác có thể kể đến: cà phê, sợi bông, đậu phộng, cao su, đường, và trà. Dù có đầy đủ tiềm lực, cây cacao vẫn chưa tăng tốc trở thành loại cây chủ lực tại Việt Nam vì nhiều yếu tố như giá cả không ổn định, kỹ thuật chăm sóc chưa tốt, và sự cạnh tranh từ các loại cây trồng khác.
Từ 2023 đến nay, nhờ giá tăng mạnh và liên kết nông dân với doanh nghiệp, diện tích có chiều hướng hồi phục, nhiều vùng trồng đang dần mở rộng. Theo thống kê của Bộ phận Thu mua và Phát triển Cacao của Puratos Grand-Place Việt Nam, tổng diện tích trồng ca cao của Việt Nam năm 2024 đạt 2,708.44ha, tăng khoảng 300ha so với năm 2023. Trong đó vùng trồng cacao trọng điểm là khu vực Tây Nguyên và miền Đông chiếm gần 50%.
Tổng sản lượng ca cao của Việt Nam đạt 4.789 tấn/năm, trong khi theo số liệu của Hiệp hội Ca cao Thế giới, sản lượng ca cao hiện nay trên toàn thế giới đạt hơn 4 triệu tấn/năm. Theo đó, Việt Nam đóng góp 1 con số vô cùng khiêm tốn trong bức tranh tổng thể của ngành cacao thế giới.
Ca cao là một trong những mặt hàng nông sản có sự tăng giá mạnh nhất trên toàn cầu trong năm nay. Vào tháng 2/2024, giá ca cao trên thị trường tương lai đã lần đầu tiên vượt qua mốc 10.000 USD/tấn. Cuối tháng 10/2024, giá ca cao trên thị trường thế giới đang ở mức hơn 7.300 USD/tấn. Tháng 7/2025, giá cacao đang ở mức 8.400 USD/tấn.
Cacao có 3 giống chính đó là Forastero, Criollo và Trinitario. Trong đó giống Forastero chiếm khoảng 95% và được phân loại là loại hạt "thường". Giống Forastero và Criollo được xếp vào nhóm "thơm ngon" vì nhiều nốt hương thú vị và phức tạp. Điều may mắn đó là giống cacao đang được trồng tại Việt Nam thuộc nhóm "thơm ngon" Trinitario.
Với những hỗ trợ thiết thực từ các tổ chức trực thuộc chính phủ, tổ chức phi chính phủ và các công ty tư nhân như Puratos Grand-Place, thông qua các hoạt động như hỗ trợ kĩ thuật, tập huấn cho nông dân, định hướng trồng xen canh, cải thiện thu nhập qua những sáng kiến phát triển kinh tế tuần hoàn, trao tặng cây giống, cam kết bao tiêu đầu ra và cam kết giá, thị trường ca cao Việt Nam đã có những tiến triển khả quan. Dự kiến trong 5 năm tới, diện tích trồng ca cao tại Việt Nam có thể gấp đôi hiện tại và tạo bệ phóng cho việc biến ca cao trở thành một trong những cây trồng chủ lực của ngành nông Việt Nam.
Cacao chạm đỉnh giá?
Trong hơn 4 thập kỷ qua, chưa khi nào giá hạt cacao lại tăng mạnh như hiện nay. Từ mức trung bình chỉ khoảng 2.500–3.000 USD/tấn trong năm 2022, cacao đã vượt mốc 12.000 USD/tấn vào tháng 4/2024 – mức cao nhất trong lịch sử ngành.
Giá thu mua cacao hạt khô đã tăng gấp đôi, đưa Việt Nam vào nhóm thị trường cacao đắt đỏ nhất thế giới. Giá cacao thế giới đã tăng gấp 4 lần vào cuối năm 2024 so với hai năm trước, hiện đã giảm nhẹ nhưng vẫn cao gấp 3 lần so với năm 2022. Nguyên nhân cacao tăng giá được cho là do lo ngại thiếu hụt nguồn cung từ Bờ biển Ngà và Ghana, hai quốc gia chiếm 70% sản lượng cacao toàn cầu. Biến đổi khí hậu, phá rừng, dịch bệnh và tâm lý tích trữ của nhà thu mua cũng như sự mất cân bằng lợi nhuận đối trong chuỗi cung ứng cacao đã đẩy giá cacao lên mức kỷ lục.
Ông Gricha Safarian, Tổng Giám Đốc của Puratos Grand-Place Indochina, một doanh nhân đã làm việc trong ngành cacao và sô cô la hơn 3 thập kỷ qua cho biết: "Trong khi thị trường cacao đang phải đối diện với sự "khủng hoảng" giá, tôi nghĩ rằng đây không phải là khủng hoảng mà là việc sớm muộn cũng xảy ra. Trong ngành ca cao và socola, sự phân chia lợi nhuận có 1 sự chênh lệch cực kì lớn, nông dân là người trồng nên những hạt ca cao, nguồn nguyên liệu chính để sản xuất socola, mặt hàng được xếp hạng là sa xỉ, thì chính họ lại nhận đc 1 phần giá trị quá khiêm tốn trong cả chuỗi giá trị. Nhưng khi có dịch bệnh, thiên tai, mất mùa, chính họ là những người "đứng mũi chịu sào". Tôi hy vọng thị trường cacao sẽ ổn định, như vậy người nông dân sẽ có động lực để tiếp tục giữ gìn và mở rộng cây ca cao. Việc giá tăng đột biến sau đó lại giảm đột ngột sẽ gây ra sự xáo động lớn. Khi chúng ta có thể bình ổn giá cho nông dân và chia sẽ thêm nhiều lợi ích cho họ, chúng ta mới có thể tạo ra 1 nền ca cao bền vững."
#PuratosGrandPlaceVietnam #VungTrongCacao #KhungHoangGiaCacao #HatCacaoBenVung #CacaoTrace
